Na temat półpaśca, jego przyczyn, objawów oraz leczenia krąży bardzo wiele mitów. Czym dokładnie jest ta choroba? Co ją wywołuje? Czy jest zaraźliwa? Jak możemy ją leczyć? Oto 5 najczęściej powtarzanych mitów o półpaścu, z którymi możemy się spotkać.
5 najczęstszych mitów o półpaścu
Półpasiec to choroba, która jest wywoływana przez wirusa zaliczanego do rodziny Herpesviridae, a dokładnie human herpesvirus 3, varicella zoster virus, w skrócie VZV, czyli wirusa ospy wietrznej – półpaśca. Na zakażenie narażone są te osoby, które w przeszłości przechodziły już ospę wietrzną, ponieważ uśpiony wirus pozostaje w organizmie. Gdy dochodzi do jego aktywacji, pojawia się półpasiec.
Choroba objawia się dość charakterystycznie. Główne objawy półpaśca to występowanie bolesnych pęcherzyków surowiczych, umiejscowionych w obszarach przebiegu nerwów na jednej części ciała, głównie na tułowiu, ale także na twarzy, ręce czy nodze. Ze względu na umiejscowienie zmian, które nie przekraczają środkowej linii ciała, choroba zyskała także swoją nazwę, czyli półpasiec. Zmianom na skórze towarzyszy wtedy ból, swędzenie, pieczenie, a także inne objawy półpaśca, jak ogólne uczucie rozbicia, zmęczenie, stany podgorączkowe.
Na półpasiec nie choruje jednak zbyt wiele osób – jest ich znacznie mniej, niż chorych na ospę wietrzną. W związku z tym narosło wokół niego wiele mitów. Oto te, które spotykane są najczęściej!
- Półpasiec dotyka jedynie osób dorosłych
Rzeczywiście, zachorowalność na półpasiec jest największa wśród osób dorosłych, ale warto wskazać, że tak naprawdę może on występować w każdym wieku.
Najczęściej objawy półpaśca są diagnozowane u osób po 50. roku życia, dlatego prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z wiekiem. Ma to związek z gorszą odpornością oraz z powiązaną z nią odpowiedzią układu odpornościowego na wirus VZV.
U dzieci półpasiec ma także łagodniejszy przebieg niż u osób dorosłych. Najczęściej u najmłodszych do zakażenia dochodzi wtedy, gdy doszło do zarażenia ospą wietrzną w 1. roku życia dziecka albo zarażenia od matki.
- Półpasiec to tylko zmiany na skórze
Jednym z charakterystycznych objawów półpaśca są zmiany na skórze, które pojawiają się w postaci pęcherzyków surowiczych oraz zaczerwienienia na jednej stronie ciała. Warto jednak pamiętać, że to nie wszystkie objawy półpaśca i pojawiają się także inne.
W pierwszej fazie choroby najczęściej można pomylić ją ze zwykłym przeziębieniem, ponieważ mogą pojawić się stany podgorączkowe, ból gardła, zmęczenie. Dopiero po kilku dniach na skórze zaczynają być widoczne pęcherzyki wypełniające się płynem surowiczym. Pojawiają się one głównie na tułowiu, po jednej jego stronie, ale mogą być widoczne także na twarzy, ręce, nodze.
Zmiany na skórze są wynikiem stanu zapalnego nerwów, znajdujących się poniżej. Mogą boleć, swędzieć, piec, ale ich drapanie nie przynosi żadnej ulgi, ponieważ infekcja obejmuje układ nerwowy.
Oprócz pęcherzyków objawy półpaśca mogą być także rozszerzone. Mogą pojawić się bóle nerwów w okolicy kręgosłupa, gorączka, bóle głowy.
Uwaga! U niektórych chorych półpasiec nie daje objawów w postaci zmian skórnych. Może przebiegać także bez dolegliwości bólowych lub dolegliwości te są niewielkie.
- Półpaścem można zarazić się od chorej osoby
Wirus varicella zoster virus, w skrócie VZV, wywołujący półpaśca może przenosić się pomiędzy ludźmi. Na zakażenie najbardziej narażone są te osoby, które dotychczas nie chorowały na ospę wietrzną.
Warto jednak wskazać, że zakażenie nie powoduje powstania półpaśca, ale może dojść wtedy do rozwoju ospy wietrznej. Zatem bezpośrednio półpaścem nie możemy zarazić się od osoby chorej.
Do zakażenia może dojść poprzez bezpośredni kontakt z płynem surowiczym, który występuje w pęcherzykach wysypki. Chorzy nie zarażają w momencie przed wystąpieniem wysypki oraz po zaschnięciu pęcherzyków i pojawieniu się strupków.
Osoby, które w przeszłości przechodziły ospę wietrzną, nie są najczęściej narażone na zakażenie, ale wtedy, gdy mają obniżoną odporność, biorą leki immunosupresyjne, są poważnie chore, na przykład mają nowotwory, także są w grupie zagrożenia. Kontaktów z osobami mającymi objawy półpaśca powinny unikać również kobiety w ciąży.
- Na półpasiec można zachorować tylko jeden raz w życiu
Mit ten ma swoje solidne podstawy, ponieważ w większości przypadku na półpasiec choruje się tylko jeden raz w życiu. Przebycie tej właśnie choroby powoduje wtedy nabycie odporności, dlatego nie pojawia się ona kolejny raz.
Może jednak zdarzyć się, że osoba z zaburzeniami działania układu odpornościowego zachoruje na półpasiec kolejny raz. Takie ryzyko dotyczy przede wszystkim osób, które chorują na AIDS i mają wirusa HIV, chorują na chłoniaki i inne nowotwory złośliwe, są leczone immunosupresyjnie.
Wobec tego wtedy, gdy objawy półpaśca występują kolejny raz, ale dotychczas osoba chora nie miała problemów ze zdrowiem, zalecana jest pogłębiona diagnostyka.
- Leczenie półpaśca jest prowadzone w szpitalu
Zasadniczo, leczenie półpaśca nie wymaga hospitalizacji. Dzieje się tak tylko w sytuacji, w której stan osoby chorej jest pogorszony i wymaga ona stałego kontaktu z personelem medycznym.
Zatem leczenie półpaśca przebiega w domu pacjenta, głównie pod opieką lekarza rodzinnego – lekarza pierwszego kontaktu. Objawy półpaśca, takie jak wysypka skórna, która może także powodować dolegliwości bólowe, swędzenie i pieczenie, leczy się z użyciem miejscowych środków łagodzących oraz leków przeciwbólowych.
W przypadku osób starszych, z zaburzeniami działania układu odpornościowego, leczonych immunosupresyjnie, stosuje się też leki przeciwwirusowe, które mają za zadanie złagodzenie infekcji i zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażenia.
Po zakończeniu fazy aktywnych pęcherzy surowiczych, czyli wtedy, gdy są one już zaschnięte, można stosować również kortykosteroidy, które zmniejszają towarzyszące półpaścowi nerwobóle.
Zatem leczenie półpaśca powinno odbywać się w większości przypadków w domu – pacjent powinien przebywać w nim także po to, aby ograniczyć zakażenia innych osób przez kontakt z nimi.
Artykuł pod redakcją serwisu polpasiec.edu.pl
5 najczęstszych mitów o półpaścu
